Różnice kursowe wykazuje się per saldo

29.04.2015
Artykuł pracownika PKF (Paula Jurczyszyn, młodsza księgowa w PKF) ukazał się dnia 1 kwietnia 2015 r. w dzienniku "Rzeczpospolita".

Na koniec roku posiadamy nierozliczone zobowiązania i należności wyrażone w walucie obcej. Według jakiego kursu powinny być przeliczone na dzień bilansowy i jak zaksięgować powstałe różnice kursowe w księgach rachunkowych?

Zgodnie z art.9 i art. 45 ust.5 ustawy z dnia 29 września 1994 r o rachunkowości ( t. j. Dz. U. z 2013 r poz. 330 z późn. zm., zwana dalej uor) księgi rachunkowe prowadzi się, a sprawozdanie finansowe sporządza się w języku polskim i w walucie polskiej.

Oznacza to, że każda pozycja w aktywach i pasywach bilansu oraz każdy przychód i koszt w rachunku zysku i start, wyrażone w walucie obcej, wymagają ujęcia ich w księgach, a następnie w sprawozdaniu finansowym w walucie polskiej.

Należności i zobowiązania wyrażone w walutach obcych wprowadza się do ksiąg rachunkowych po przeliczeniu ich według kursu średniego ogłoszonego przez NBP z dnia poprzedzającego dzień powstania obowiązku podatkowego (art. 31a ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług z dnia 11 marca 2004 Dz. U. 2004 nr 54 poz. 535 z późn. zm.) Zgodnie z art. 30 ust.1 pkt.1 ustawy o rachunkowości, jeżeli na dzień bilansowy te rozrachunki nie zostały uregulowane, to przelicza się je po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP.

Wynik i sposób tego przeliczania zamieszcza się bezpośrednio na dowodzie księgowym, chyba że system przetwarzania danych zapewnia automatyczne przeliczenie walut obcych na walutę polską, a wykonanie tego przeliczenia potwierdza odpowiedni wydruk (art. 21 ust. 3 uor).

Zazwyczaj kurs wprowadzenia do ksiąg rachunkowych zarachowania należności lub zobowiązań różni się od średniego kursu waluty obowiązującego na dzień bilansowy, dlatego powstają różnice kursowe dodatnie bądź ujemne.

Dodatnie różnice kursowe powstają, gdy:

  • kurs na dzień zarachowania należności jest niższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy,
  • kurs na dzień zarachowania zobowiązania jest wyższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy.

Ujemne różnice kursowe powstają, gdy:

  • kurs na dzień zarachowania należności jest wyższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy,
  • kurs na dzień zarachowania zobowiązania jest niższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy.

Zgodnie z art. 30 ust 4 ustawy o rachunkowości różnice kursowe powstałe na dzień bilansowy przy wycenie rozrachunków wyrażonych w walutach obcych, co do zasady, zalicza się odpowiednio do przychodów lub kosztów finansowych.

UWAGA

W uzasadnionych przypadkach różnice kursowe zalicza się do kosztu wytworzenia produktów, ceny nabycia towarów, ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych (art. 30 ust. 4 uor). Dzieje się tak w sytuacji długotrwałego przygotowania towaru lub produktu do sprzedaży lub długiego okresu wytworzenia produktu. Jak i również z bilansowej wyceny zobowiązań zaciągniętych na sfinansowanie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (art. 28 ust. 5 uor) – pod warunkiem, że na dzień wyceny nie oddano ich do użytkowania.

Ujęcie dodatnich różnic księgowych w ewidencji księgowej:

 

Należności od odbiorców zagranicznych

 

                                                 Przychody finansowe

 

(1)

 

 

 

 

 

 

(1)

(2)

 

Zobowiązania wobec dostawców zagranicznych

 

 

(2)

 

 

 

 

(1) – różnice kursowe z wyceny należności na dzień bilansowy (kurs na dzień zarachowania należności jest niższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy),

(2) – różnice kursowe z wyceny zobowiązań na dzień bilansowy (kurs na dzień zarachowania zobowiązań jest wyższy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy),

Ujęcie ujemnych różnic księgowych w ewidencji księgowej:

 

 Należności od odbiorców zagranicznych

 

                                                    Koszty finansowe

 

 

 

(3)

 

 

 

(3)

(4)

 

 

 Zobowiązania wobec dostawców zagranicznych

 

 

 

 

(4)

 

 

(3) – różnice kursowe z wyceny należności na dzień bilansowy (kurs na dzień zarachowania należności jest większy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy),

(4) – różnice kursowe z wyceny zobowiązań na dzień bilansowy (kurs na dzień zarachowania zobowiązań jest mniejszy od kursu średniego NBP na dzień bilansowy),

Przykład

W spółce Alfa na dzień bilansowy występują następujące dane dotyczące rozrachunków z kontrahentami zagranicznymi:

  • należności od odbiorcy A – 1 200 EUR, kurs ujęcia: 4,30
  • należności od odbiorcy B – 9 400 USD, kurs ujęcia: 3,70
  • zobowiązanie wobec dostawcy C – 3 800 USD, kurs ujęcia: 3,80
  • zobowiązanie wobec dostawcy D – 3 500 EUR, kurs ujęcia: 4,40

Średni kurs NBP ogłoszony na dzień bilansowy dla danych walut wyniósł:

  • EUR – 4,20
  • USD – 3,90

Ustalenie wartości bilansowej rozrachunków oraz różnic kursowych:

Lp.

Kontrahent

Wartość w walucie

przed przeszacowaniem
w PLN

po przeszacowaniu
w PLN

Różnica kursowa
w PLN

1

A

1 200 EUR

5 160

5 040

- 120

2

B

9 400 USD

34 780

36 660

+ 1 880

3

C

3 800 USD

14 440

14 820

- 380

4

D

3 500 EUR

15 400

14 700

+ 700

Ujęcie różnic w ewidencji księgowej:

Ewidencja bilansowa – w walucie polskiej:

 

Należności od odbiorcy A

 

 

Należności od odbiorcy B

Sp.  5 160

 

120   (1)

 

 

Sp.  34 780

(2)     1 880

 

5 160

120

36 600

0

 

5 040  Sk.

 

36 660  Sk.

 

Zobowiązanie wobec dostawcy C

 

Zobowiązanie wobec dostawcy D

 

 

 

14 440   Sp.

380    (3)

 

 

(4)     700

 

15 400  Sp.

 

0

14 820

700

15 400

Sk.  14 820

 

Sk. 14 700

 

 

 

Przychody finansowe

 

 

                                           Koszty finansowe

 

 

 

1 880    (2)

700     (4)

 

 

(1)   120

(3)   380

 

 

Dla celów podatkowych, zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowy od osób prawnych z dnia 15 lutego 1992 roku (Dz.U. 1992 nr 21 poz.86)różnice kursowe nożna ustalić na dwa sposoby:

  • na postawie art. 15a tej ustawy – tzw. metoda podatkowa,
  • na podstawie art. 9btej ustawy zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości - tzw. metoda bilansowa.

Metoda bilansowa regulowana jest przepisami art. 9b ustawy o podatku dochodowym oraz przepisami o rachunkowości. Spółka wybierająca tą metodę rozliczanie różnic kursowych musi spełnić następujące warunki:

  • w okresie stosowania metody sprawozdania finansowe spółki będą badane przez podmioty do tego uprawnione,
  • zgłosić właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego chęci rozliczania różnic kursowych metodą bilansową w terminie do końca pierwszego miesiąca,
  • mają obowiązek stosować tę metodę nie krócej niż trzy lata podatkowe.

UWAGA

Nierozliczone różnice kursowe ustalane na dzień bilansowy można uznać za przychody podatkowe lub koszty uzyskania przychody tylko i wyłącznie, gdy spółka wybrała metodę bilansową.

Prezentacja w rachunku zysku i strat

Dodatnie i ujemne różnice kursowe ustalone na dzień wyceny bilansowej rozrachunków odniesione na wynik finansowy prezentuje per saldo. Oznacza to, iż w sytuacji, gdy ujemne różnice kursowe zaksięgowane na koncie kosztów finansowych są wyższe niż dodatnie różnice kursowe zarachowane na koncie przychodów finansowych, to powstała różnice wykazuję się w rachunku zysku i strat w pozycji kosztów finansowych jako „Inne koszty finansowe”. W przypadku nadwyżki różnic kursowych dodatnich nad ujemnymi wykazuje się ją w pozycji przychodów finansowych jako „Inne przychody finansowe”.

Skontaktuj się z nami
Grażyna Sadowska-Malczewska<br />Outsourcing
Grażyna Sadowska-Malczewska
Outsourcing
Partner Zarządzający PKF BPO +48 606 859 613

PKF News

Aktualności, alerty i wydarzenia - przydatne informacje z ostatniej chwili.

Wypełnienie pola oznacza wyrażenie zgody na otrzymywanie komunikacji marketingowej. Administratorem danych jest PKF Consult Sp. z o.o. Sp. k. ... więcej

Dziękujemy za zaufanie! Twój adres został zapisany w naszej bazie danych.