Aspekty podatkowe pomocy Ukrainie

Wprowadzono przepisy ułatwiające pod względem podatkowym pomoc Ukrainie, a także obywatelom Ukrainy przybywającym na terytorium Polski.

Stawka 0% w VAT

Minister Finansów wydał rozporządzenie z dnia 3 marca 2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych.

Z rozporządzenia wynika, że stawka VAT 0%  jest stosowana dla wszelkich nieodpłatnych dostaw towarów i świadczenia usług oferowanych na cele związane z pomocą ofiarom skutków działań wojennych w Ukrainie. Stawka 0% zgodnie z treścią rozporządzenia obowiązuje póki co do 30 czerwca 2022 r. Rozporządzenie weszło w życie 5 marca 2022 r. jednakże stosuje się ono także do darowizn dokonanych pomiędzy 24 lutego 2022 r. a 4 marca 2022 r.

Istotne jest, aby darowizna została poczyniona na rzecz wymienionych w rozporządzeniu podmiotów, tj.:

• organizacji pożytku publicznego,
• jednostek samorządu terytorialnego,
• Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
• podmiotów wykonujących na terytorium RP lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Ponadto warunkiem zastosowania preferencyjnej stawki jest zawarcie pisemnej umowy pomiędzy podatnikiem a podmiotem udzielającym takiej pomocy, z której będzie wynikało, że darowane towary lub usługi będą związane z pomocą poszkodowanym w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę.

Ustawa regulująca pomoc obywatelom Ukrainy

Ustawa regulująca pomoc obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa weszła w życie z dniem 12 marca 2022 r. z mocą od dnia 24 lutego 2022 r.

Zgodnie z jej przepisami kosztem uzyskania przychodów (CIT, jak i PIT) są "koszty wytworzenia lub cena nabycia rzeczy lub praw będących przedmiotem darowizn przekazanych w okresie od dnia 24 lutego 2022 r. do dnia 31 grudnia 2022 r. na cele związane z przeciwdziałaniem skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy”. Chodzi o darowizny do wybranych, wskazanych w przepisach podmiotów:

1. organizacji, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, lub równoważnych organizacji określonych w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących na terytorium Ukrainy,
2. jednostek samorządu terytorialnego,
3. Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych,
4. podmiotów wykonujących na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium Ukrainy działalność leczniczą lub działalność z zakresu ratownictwa medycznego.

Warunkiem jest, aby koszty wytworzenia lub nabycia darowizn nie zostały wcześniej zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne.

Kosztem są również wydatki na nieodpłatne świadczenia, których celem jest przeciwdziałanie skutkom działań wojennych na terytorium Ukrainy na rzecz podmiotów wymienionych wyżej.

Te darowizny i nieodpłatne świadczenia nie będą traktowane jako przychody przez podmioty wyżej wymienione.

Pierwotnie projekt ustawy zakładał, że obywatele Ukrainy przybywający na terytorium Polski nie będą płacić podatku od spadków i darowizn od otrzymanej pomocy, bez względu na kwotę.

Wycofano się jednak z tego rozwiązania z uwagi na ryzyko nadużyć.

Ponadto obywatele Ukrainy przybywający do Polski na skutek działań wojennych, są również zwolnieni z PIT od świadczeń uzyskiwanych od osób fizycznych i firm, takich jak np. udostępnienie lokalu mieszkalnego. Preferencja ta również obowiązuje od 24 lutego do 31 grudnia 2022 r.

Pliki do pobrania

• PKF Alert - Aspekty podatkowe pomocy Ukrainie.pdf [PDF]