Sprawozdanie finansowe jednostki non profit

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Dagmara Cichoń - Specjalista ds. Kontrolingu i Wdrażania Systemów), został opublikowany 25 lipca 2018 r. na łamach dziennika "Rzeczpospolita". 

DANE | Nadwyżka przychodów nad kosztami albo nadwyżka kosztów nad przychodami niezaliczona do funduszu statutowego nie zwiększa już przychodów lub kosztów kolejnego roku obrotowego NGO nieprowadzących działalności gospodarczej.

Po raz pierwszy za rok obrotowy rozpoczynający się od  1 stycznia 2017 r. znajduje zastosowanie załącznik nr 6 do ustawy o rachunkowości (uor), w którym zostało opisane sprawozdanie finansowe przeznaczone dla organizacji pozarządowych, będące od 2017 roku podstawowym wzorem sprawozdania finansowego jakie obowiązuje tylko i wyłącznie jednostki, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, z wyjątkiem spółek kapitałowych oraz jednostek których dotyczy art. 3 ust. 3 pkt 1 i 2 tej ustawy.

Są nimi:

1)            organizacje pozarządowe – osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, ale posiadające zdolność prawną, w tym fundacje i stowarzyszenia, niebędące jednostkami sektora finansów publicznych w rozumieniu ustawy z  27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych lub przedsiębiorstwami, instytutami badawczymi, bankami i spółkami prawa handlowego będącymi państwowymi lub samorządowymi osobami prawnymi, niedziałające w celu osiągnięcia zysku;

2)            organizacje kościelne – osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego;

3)            stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego.

Sprawozdanie organizacji pozarządowej składa się z bilansu, rachunku zysków i strat oraz informacji uzupełniającej, na którą składają się wprowadzenie do sprawozdania finansowego oraz informacja dodatkowa.

Bilans

Bilans sporządzany przez organizacje pozarządowe, zgodnie ze wzorem zamieszczonym w załączniku nr 6 do uor, powinien zawierać przynajmniej takie pozycje jak:

             aktywa trwałe z podziałem na wartości niematerialne i prawne, rzeczowe aktywa trwałe, należności długoterminowe, inwestycje długoterminowe i długoterminowe rozliczenia międzyokresowe;

             aktywa obrotowe z podziałem na zapasy, należności krótkoterminowe, inwestycje krótkoterminowe oraz krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe;

             należne wpłaty na fundusz statutowy, jako osobna pozycja w bilansie po stronie aktywów;

             fundusz własny z podziałem na fundusz statutowy, pozostałe fundusze, zysk lub strata z lat ubiegłych oraz zysk lub strata netto z roku bieżącego;

             zobowiązania i rezerwy na zobowiązania z wykazanymi rezerwami, zobowiązaniami długo- i krótkoterminowymi oraz rozliczeniami międzyokresowymi.

Po stronie pasywów w pozycji „Fundusz statutowy” prezentowana jest kwota nadwyżki finansowej organizacji, która zostanie przekazana na realizację celów statutowych, natomiast w pozostałych funduszach wykazywane są fundusze wynikające z zastosowania przepisów ustawy o rachunkowości do wyceny posiadanego majątku.

Rachunek zysków i strat

Rachunek zysków i strat sporządzany przez organizacje pozarządowe zgodnie ze wzorem zamieszczonym w załączniku nr 6 do uor, powinien zawierać przynajmniej:

             przychody z działalności statutowej z podziałem na pochodzące z nieodpłatnej (składki, darowizny, dotacje) oraz z odpłatnej działalności pożytku publicznego, a także na przychody z pozostałej działalności statutowej (np. opłaty za czesne szkoły prowadzonej w ramach ustawy o systemie oświaty);

             koszty działalności statutowej z analogicznym, jak w przypadku przychodów, podziałem;

             zysk lub strata z działalności statutowej;

             przychody oraz koszty z działalności gospodarczej, jeśli organizacja została wpisana do rejestru przedsiębiorców w KRS;

             zysk lub strata z działalności gospodarczej;

             koszty ogólnego zarządu, nieprzypisane bezpośrednio do żadnego wyżej wymienionego rodzaju działalności;

             zysk lub strata z działalności operacyjnej;

             pozostałe przychody operacyjne (np. przychód ze sprzedaży wyposażenia lub majątku organizacji, którego organizacja nie wykorzystuje w działalności statutowej);

             pozostałe koszty operacyjne;

             przychody finansowe;

             koszty finansowe;

             zysk lub strata brutto;

             podatek dochodowy;

             zysk lub strata netto.

Rok obrotowy rozpoczęty 1 stycznia 2017 r. jest pierwszym rokiem, kiedy nie obowiązuje zasada dotycząca organizacji pozarządowych nieprowadzących działalności gospodarczej, według której nadwyżka przychodów nad kosztami albo nadwyżka kosztów nad przychodami niezaliczona do funduszu statutowego, zwiększa przychody lub koszty kolejnego roku obrotowego. W sprawozdaniach finansowych za 2017 rok wszystkie organizacje powinny tak samo zaprezentować w sprawozdaniu finansowym zysk lub stratę.

Przepisy dopuszczają, aby pozycje rachunku zysków i strat organizacji pozarządowej były rozbudowywane oraz uzupełniane o dodatkowe pozycje, jeśli wymaga tego specyfika oraz potrzeby danej organizacji.

Informacje uzupełniające

Minimalny zakres informacji uzupełniającej, który dana organizacja pozarządowa może dowolnie rozbudowywać o dodatkowe i bardziej szczegółowe informacje, określa załącznik nr 6 do uor w części dotyczącej wprowadzenia do sprawozdania finansowego oraz w części informacji dodatkowej, a w szczególności:

1) informacje o wszelkich zobowiązaniach finansowych, w tym z tytułu dłużnych instrumentów finansowych, gwarancji i poręczeń lub zobowiązań warunkowych nieuwzględnionych w bilansie, ze wskazaniem charakteru i formy wierzytelności zabezpieczonych rzeczowo;

2) informacje o kwotach zaliczek i kredytów udzielonych członkom organów administrujących, zarządzających i nadzorujących, ze wskazaniem oprocentowania, głównych warunków oraz wszelkich kwot spłaconych, odpisanych lub umorzonych, a także zobowiązań zaciągniętych w ich imieniu tytułem gwarancji i poręczeń wszelkiego rodzaju, ze wskazaniem kwoty ogółem dla każdej kategorii;

3) uzupełniające dane o aktywach i pasywach;

4) informacje o strukturze zrealizowanych przychodów ze wskazaniem ich źródeł, w tym w szczególności informacje o przychodach wyodrębnionych zgodnie z przepisami ustawy z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, oraz informacje o przychodach z tytułu składek członkowskich i dotacji pochodzących ze środków publicznych;

5) informacje o strukturze poniesionych kosztów;

6) dane o źródłach zwiększenia i sposobie wykorzystania funduszu statutowego;

7) jeżeli jednostka posiada status organizacji pożytku publicznego, zamieszcza w informacji dodatkowej dane na temat uzyskanych przychodów i poniesionych kosztów z tytułu 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych oraz sposobu wydatkowania środków pochodzących z 1 proc. podatku dochodowego od osób fizycznych;

8) inne informacje niż wymienione w pkt 1-7, jeżeli mogłyby w istotny sposób wpłynąć na ocenę sytuacji majątkowej i finansowej oraz wynik finansowy jednostki, w tym dodatkowe informacje i objaśnienia wymienione w załączniku nr 1 do ustawy, o ile mają zastosowanie do jednostki.