Nieodpłatne korzystanie z pożyczki przez spółkę opodatkowaną ryczałtem (Estoński CIT)

Alert autorstwa eksperta PKF (Agata Kulig-Karkoszka - doradca podatkowy).

Wybór opodatkowania ryczałtem od dochodów tzw. estońskiego CIT oznacza dla spółki zmianę zasad w zakresie przedmiotu opodatkowania. Przedmiotem opodatkowania są objęte różne formy dystrybucji wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem zysku netto. Wśród nich można wskazać dochód odpowiadający wysokości ukrytych zysków, do których zaliczamy m.in. kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi.

Wątpliwości spółek, opodatkowanych estońskim CIT, w ostatnim czasie wzbudzała kwestia czy opodatkowaniu podlega otrzymanie i korzystanie z nieoprocentowanej pożyczki udzielonej przez podmiot powiązany ze wspólnikiem jak również czy zwolnienie przez wspólników spółki z długu odsetkowego od pożyczek jest neutralne dla spółki opodatkowanej ryczałtem.

W zakresie korzystania z nieoprocentowanej pożyczki DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 23.07.2024 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.236.2024.2.ASK wskazał, że beneficjentem w związku z brakiem obowiązku zapłaty odsetek od pożyczki będzie spółka (podatnik ryczałtu) a nie jej udziałowiec/wspólnik lub podmiot powiązany. Wobec czego brak obowiązku zapłaty odsetek od pożyczki nie będzie prowadził do powstania dochodu z tytułu ukrytych zysków.

W przypadku podatnika ryczałtu nie ma też zastosowania przepis art. 12 ust. 1 pkt 2 uCIT stanowiący, że przychodem podatnika CIT jest przychód z nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 28d ust. 1 uCIT podatnik opodatkowany ryczałtem jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych na podstawie przepisów o rachunkowości w sposób, który zapewni prawidłowe określenie wysokości zysku (straty) netto, podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku.

Brak obowiązku zapłaty odsetek za korzystanie z kapitału pożyczki wpłynie na wysokość wypracowanego przez spółkę zysku netto, w związku z brakiem konieczności wykazania jako kosztów uzyskania przychodów wydatków w postaci odsetek.

W konsekwencji, mając na uwadze specyfikę opodatkowania estońskim CIT oraz wprowadzony przez ustawodawcę mechanizm odroczenia opodatkowania przy wyborze tej formy opodatkowania, można stwierdzić, że nieodpłatne korzystanie z pożyczki będzie opodatkowane ryczałtem w ramach czynności dystrybucji zysku do wspólnika lub rozdysponowania zysku w innej formie. Dopiero bowiem w takich przypadkach podatnik ryczałtu może zostać zobowiązany do zapłaty podatku w związku z uzyskanym przysporzeniem w postaci braku obowiązku zapłaty odsetek od pożyczonego kapitału.

Podobnie zwolnienie spółki opodatkowanej ryczałtem z długu odsetkowego od pożyczki, nie skutkuje powstaniem dochodu w momencie przeprowadzenia tej czynności. Z uwagi na fakt, że zwolnienie z długu wpływa na wynik netto, spółka będzie z tego tytułu opodatkowana w ramach podzielonego zysku lub rozdysponowania zysku w innej formie (por. interpretacja indywidualna DKIS z dnia 2.08.2024 r. sygn. 0114-KDIP2-2.4010.246.2024.3.PK).