Kapitały w sprawozdaniu rocznym - Wypłata zaliczki na dywidendę

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Ewelina Woźniak - Koordynator Projektów Finansowo-Księgowych) został opublikowany w cyklu "Błędy w rachunowości" Dziennika Gazety Prawnej w dniu 9 grudnia 2013 r.

CASE:

W spółce komandytowo-akcyjnej w dniu 20 listopada 2013 roku, zgodnie z podjętą Uchwałą Walnego Zgromadzenia, została wypłacona zaliczka na poczet dywidendy przypadającej akcjonariuszowi w kwocie 50 tysięcy złotych. Statut Spółki przewiduje możliwość wypłaty zaliczek na poczet dywidendy przypadającej akcjonariuszom o ile Spółka posiada środki wystarczające na wypłatę. Ponadto zatwierdzone sprawozdanie finansowe za poprzedni rok obrotowy wykazało zysk. Powyższą operację wypłaty zaliczki na poczet dywidendy zaewidencjonowano w jednostce gospodarczej na koncie „Rozrachunki z akcjonariuszem” jako należność oraz wykazano w sprawozdaniu finansowym po stronie aktywów w pozycji Należności krótkoterminowe inne.

Komentarz eksperta PKF:

 Zaprezentowany przez Spółkę sposób zaewidencjonowania wypłaty zaliczki na poczet dywidendy jest nieprawidłowy. Spółka komandyto-akcyjna (dalej S.K.A.) jest spółką hybrydową, co oznacza, że łączy w sobie cechy charakterystyczne dla spółek osobowych oraz spółki akcyjnej. Jedną z możliwości typowych dla spółki akcyjnej jest wypłata zaliczki na poczet dywidendy dla akcjonariuszy po spełnieniu poniższych warunków zawartych w art. 194 oraz art. 195 par.1 Kodeksu spółek handlowych (dalej KSH):

 -podjęcie stosownej Uchwały o wypłacie zaliczki na dywidendę,

- posiadanie środków na wypłatę,

-osiągnięcie zysku w roku ubiegłym,

- kwota zaliczki nie może przekroczyć połowy zysku osiągniętego od końca poprzedniego roku obrotowego powiększonego o kapitały rezerwowe utworzone z zysku, przy czym sumę tę pomniejszają niepokryte straty i udziały własne.

W analizowanej sytuacji w S.K.A. wypłata zaliczki na dywidendę została dokonana zgodnie z przesłankami wynikającymi z KSH, natomiast  w ujęciu księgowym przedstawiona operacja gospodarcza została zaewidencjonowana błędnie na koncie rozrachunkowym jako należność od akcjonariusza. Zgodnie z art. 53 ust. 5 Ustawy o rachunkowości, wypłata zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy jest traktowana jako śródroczny podział wyniku finansowego netto danego podmiotu gospodarczego.

Wypłacona zaliczka na dywidendę w księgach S.K.A. powinna zostać ujęta w następujący sposób:

 1) PK śródroczny podział wyniku finansowego za 2013r.

strona Wn konto „Rozliczenie wyniku finansowego”   50 000 zł

strona Ma konto „Rozrachunki z akcjonariuszem” 50 000 zł

2) WB wypłata zaliczki na poczet przewidywanej dywidendy za 2013r.

strona Wn konto „Rozrachunki z akcjonariuszem” 50 000 zł

strona Ma konto „Rachunek bieżący” 50 000 zł.

W sprawozdaniu finansowym za rok 2013 wypłaconą zaliczkę na poczet dywidendy jednostka powinna ująć po stronie pasywów w pozycji A.IX „Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego” ze znakiem minus. Ujemna wartość tej pozycji  wskazuje na to, iż prezentowany po stronie pasywów zysk netto dotyczący bieżącego roku obrotowego (pozycja A.VIII) został w pewnej części „zagospodarowany” jeszcze w trakcie jego trwania . Po zatwierdzeniu sprawozdania finansowego za 2013 rok do ewentualnego podziału pomiędzy wspólników pozostaje różnica pomiędzy osiągniętym zyskiem a wypłaconymi już zaliczkami na dywidendę.

Konsekwencją błędnego ujęcia w księgach wypłaconej w trakcie roku obrotowego zaliczki na poczet dywidendy jest nieprawidłowa prezentacja skutków tej operacji w sprawozdaniu finansowym S.K.A.