Podatki jako koszty uzyskania przychodów

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Konrad Kruszyński - Koordynator ds. Doradztwa Podatkowego), został opublikowany w styczniu 2015 r. na łamach miesięcznika "TaxFin.pl".

W celu prawidłowego ustalenia wysokości podatku dochodowego należy prawidłowo określić wartość kosztu uzyskania przychodów. Określając tę wartość należy pamiętać, że składają się na nią również pewne zobowiązania podatkowe.

Zarówno ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT) jak i ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT) definiują koszty uzyskania przychodów jako wydatki ponoszone w celu uzyskania przychodu lub utrzymania źródła przychodów. Koszty podatkowe zmniejszają kwotę przychodu, co w konsekwencji pozwala na obniżenie wartości podatku, który podatnik zobowiązany jest uiścić na rzecz fiskusa.

Kwalifikując dane wydatki do kosztów podatkowych należy pamiętać o ograniczeniach wprowadzonych przez ustawodawcę. W art. 23 ustawy o PIT i odpowiednio w art. 16 ustawy o CIT ustawodawca wprowadził bowiem zamknięte listy wydatków, które w żadnym wypadku nie mogą stanowić kosztu uzyskania przychodu.

Pozostałe wydatki, które zostały poniesione w celu uzyskania przychodu i nie zostały wymienione w ww. przepisach, stanowią koszt uzyskania przychodów. Wśród tej grupy wydatków są również pewne zobowiązania podatkowe takie jak: podatek akcyzowy, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportu, podatek od czynności cywilnoprawnych, czy pod pewnymi wyjątkami podatek od towarów i usług.

Podatki, których nie można kwalifikować jako koszty uzyskania przychodów

Na wstępie należy podkreślić, że istnieje pewna grupa podatków które nie podlegają odliczeniu od przychodu. Wynika to bezpośrednio z zapisu art. 23 ust. 1 pkt. 12 ustawy o PIT, w myśl którego nie uważa się za koszty uzyskania przychodów podatku dochodowego oraz podatku od spadków i darowizn.

Oprócz wymienionych powyżej podatków do kosztów uzyskania przychodów podatnik nie może zakwalifikować także strat powstałych w wyniku ubytków wyrobów akcyzowych, które nie zostały objęte zwolnieniem od podatku akcyzowego oraz podatku akcyzowego od tych ubytków, jednak poza wyżej wymienionym wyjątkiem podatek akcyzowy może stanowić koszt uzyskania przychodów.

Podatek od towarów i usług

Podatek od towarów i usług z założenia powinien pozostać neutralnym dla przedsiębiorców, a obciążać jedynie ostatecznych konsumentów, w konsekwencji jego wartość zasadniczo nie stanowi kosztu uzyskania przychodu. Ustawodawca przewidział jednak sytuacje, w których podatek VAT można zakwalifikować do kosztów podatkowych.

 

Podatek VAT naliczony

Podatek VAT naliczony jest kosztem uzyskania przychodów w sytuacji gdy podatnik zwolniony jest od podatku od towarów i usług lub nabył towary i usługi w celu wytworzenia albo odprzedaży towarów lub świadczenia usług zwolnionych od podatku od towarów i usług.

Jeżeli podatnik nabywa usługi noclegowe lub gastronomiczne i nie przysługuje mu prawo do odliczenia VAT naliczonego od tych zakupów, to podatek ten może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Nie zmienia tego fakt, iż nabyte usługi mają charakter reprezentacji. Podatnicy zdają się wielokrotnie zapominać o tym uprawnieniu.

Wprawdzie wydatki na reprezentację - w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych - zostały wyłączone z kosztów podatkowych (na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT), wyłączenie to odnosi się jednak tylko do kwoty netto tych wydatków. Natomiast niepodlegający odliczeniu podatek VAT naliczony od tych wydatków może być kosztem podatkowym na podstawie wspomnianego wyżej przepisu.

 

Prawo do ujęcia w kosztach uzyskania przychodów niepodlegającego odliczeniu VAT naliczonego od wydatków na reprezentację potwierdzają także organy podatkowe. Jako przykład może posłużyć interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 6 marca 2012 r. (nr IPTPB3/423-319/11-2/GG) w której organ podatkowy wyjaśnił, że "(...) koszty reprezentacji nie są kosztem uzyskania przychodów (...), ale naliczony podatek od towarów i usług jest kosztem podatkowym w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług (...). Wnioskodawca może - na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 46 lit. a) tiret drugie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - uznać za koszt uzyskania przychodów podatek od towarów i usług naliczony niepodlegający odliczeniu, zawarty w fakturach dotyczących wydatków na reprezentację z tytułu zakupu usług noclegowych i gastronomicznych, niestanowiących kosztów uzyskania przychodów."

Podobnie podatnicy VAT mają prawo do zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów VAT naliczonego związanego z wydatkami na nabycie paliwa do napędu samochodu osobowego. Należy podkreślić, iż w przypadku wykorzystywania samochodu zarówno dla celów firmowych, jak i prywatnych i odliczaniu w związku z tym tylko 50 proc. podatku naliczonego od wydatków na ten samochód, nieodliczony VAT z faktury może być kosztem podatkowym jeżeli jest związany z działalnością gospodarczą podatnika.

Fiskus nie zamierza kwestionować możliwości zaliczania nieodliczonej części VAT do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem spełnienia wymogów ustawy o PIT – wynika z odpowiedzi Ministerstwa Finansów na pytanie dotyczące nowych zasad rozliczania firmowych samochodów.

Należy ponadto zwrócić uwagę, na przepisy ustawy o VAT które nakazują podatnikom, którzy dokonują zarówno sprzedaży opodatkowanej tym podatkiem, jak i sprzedaży zwolnionej, rozliczać się za pomocą tak zwanej struktury. Polega to na tym, że wylicza się proporcję sprzedaży opodatkowanej do sprzedaży zwolnionej i podatek naliczony związany z oboma wyżej wymienionymi rodzajami sprzedaży odlicza się tylko w tej części, która przypada na sprzedaż opodatkowaną. Pozostały VAT nie podlega odliczeniu i jest zaliczany do kosztów uzyskania przychodów.

Można zadać sobie również pytanie czy w sytuacji zakupów za granicą, podatnikowi który nie skorzystał z procedury zwrotu podatku od wartości dodanej przysługuje prawo do zaliczenia całej wartości wynikającej z otrzymanej faktury do kosztów uzyskania przychodu.

Organy skarbowe stanęły na stanowisku, że podatek od wartości dodanej to nie podatek od towarów i usług w rozumieniu polskiej ustawy. Zatem całą kwotę brutto, jeżeli nie skorzystano z procedury zwrotu, podatnik może zaliczyć do kosztów podatkowych.

Stanowisko takie wynika m.in. z interpretacji Ministra Finansów nr DD6/033/5/MDA/PK-1254/2011/2012 z 23 lutego 2012, w której wskazano, że ustawa o podatku od towarów i usług rozróżnia pojęcia "podatku od wartości dodanej" i "podatku od towarów i usług". W myśl tej ustawy pod pojęciem "podatku od wartości dodanej" rozumie się podatek od wartości dodanej nakładany na terytorium państwa członkowskiego, z wyjątkiem podatku od towarów i usług nakładanego przepisami tejże ustawy. Sformułowanie "podatek od towarów i usług" jest określeniem podatku od wartości dodanej obowiązującym wyłącznie w Polsce, a nie w innych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Powyższe wskazuje, iż na gruncie ww. ustawy nie są to pojęcia tożsame. Tym samym według MF również nie jest zasadne utożsamianie ich na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podobne stanowisko zajął WSA w Gliwicach w wyroku I SA/Gl 924/07. Zdaniem Sądu zwrot podatku od wartości dodanej podatnikom niemającym siedziby na terytorium kraju, w którym wystawiono fakturę z wykazanym podatkiem VAT, przysługujący zgodnie z postanowieniami art. 2 VIII Dyrektywy Rady UE z dnia 6 grudnia 1979 r. (79/1072/EEG) nie jest tożsamy ze zwrotem różnicy podatku od towarów i usług, w rozumieniu art. 87 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Podatek VAT należny

Z kolei wartość podatku VAT należnego może stanowić koszt uzyskania przychodów w przypadku importu usług oraz wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, jeżeli nie stanowi ona podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Należy jednak pamiętać, iż kosztem uzyskania przychodów nie jest jednak podatek należny w części przekraczającej kwotę podatku od nabycia tych towarów i usług, która mogłaby stanowić podatek naliczony w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług. Sytuacja taka ma miejsce w przypadku importu usług związanych ze sprzedażą zwolnioną z podatku bądź zakup samochodu osobowego, od którego przysługuje częściowe prawo odliczenia VAT.

Kosztem będzie również podatek należny w przypadku przekazania lub zużycia przez podatnika towarów lub świadczenia usług na potrzeby reprezentacji i reklamy oraz od nieodpłatnie przekazanych towarów w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.

Od początku 2011 roku przepisy ustaw o podatkach dochodowych stanowią, że za koszt uzyskania przychodu uznaje się należny VAT od nieodpłatnie przekazanych towarów, w przypadku gdy wyłącznym warunkiem ich przekazania jest uprzednie nabycie przez otrzymującego towarów lub usług od przekazującego w określonej ilości lub wartości.

Do końca 2010 roku ustawy o podatkach dochodowych uznawały wprost możliwość zaliczania do kosztów uzyskania przychodów podatku należnego jedynie w przypadku zużycia towarów na potrzeby reprezentacji lub reklamy. W związku z powyższym pojawiały się wątpliwości przekazania towarów w ramach akcji promocyjnej. Interpretacje organów podatkowych w tym zakresie również nie były jednolite.

Wraz ze zmianami wprowadzonymi z dniem 1 stycznia 2011 r. wątpliwości zostały rozwiane. W uzasadnieniu do wprowadzanych zmian ustawodawca przyznał, że zjawiskiem bardzo zbliżonym rodzajowo do reprezentacji i reklamy jest tzw. sprzedaż premiowa, rozumiana jako przyznawanie klientom nagród rzeczowych w zamian za zakup określonego produktu. Dlatego przepisy zostały uzupełnione w taki sposób, aby zjawiska tego samego rodzaju, o takim samym celu i charakterze ekonomicznym oraz skutkach w zakresie VAT, były traktowane tak samo również przez przepisy o podatkach dochodowych. Na skutek zmian dokonanych w ustawach o podatkach dochodowych rozstrzyganie, czy taki przypadek ma charakter przekazania na potrzeby reklamy czy też nie, stało się bezprzedmiotowe.

W rezultacie sam wydatek (w wartości netto) może nie być uznany za koszt uzyskania przychodu, ale VAT z nim związany będzie stanowił koszt podatkowy. Ma to istotne znaczenie w związku z nowelizacją art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, która weszła w życie 1 kwietnia 2011 roku i objęła opodatkowaniem wszelkie nieodpłatne wydania towarów.

Podatek VAT nieuwzględniony w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

Ostatnia możliwość to zaliczenie do kosztów podatkowych kwoty podatku od towarów i usług, który nie został uwzględniony w wartości początkowej środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, podlegających amortyzacji.

W tym miejscu należy zwrócić szczególną uwagę na przepisy, które nakazują podatnikom rozliczanie VAT związanego z nabyciem środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w okresach 5 lat, a w przypadku nieruchomości czy prawa wieczystego użytkowania gruntu – 10 lat. Rozliczanie to odbywa się poprzez zwiększenie lub zmniejszenie podatku podlegającego odliczeniu zgodnie z aktualną strukturą sprzedaży. W przypadku zmniejszenia kwoty podatku podlegającego odliczeniu kwota tego zmniejszenia jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów. Zwiększenie jest przychodem podatkowym. Jeśli podatnik prawidłowo skorzystał z prawa do odliczenia VAT, a następnie zmieniło się prawo do takiego obniżenia, musi on dokonać odpowiedniej korekty w VAT. Gdy w wyniku takiej korekty kwota odliczonego podatku naliczonego ulegnie zmniejszeniu, różnica ta stanowi koszt uzyskania przychodów.

Należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną kwestię. Przepis stanowi, że kosztem uzyskania przychodów jest VAT naliczony w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług – jeżeli naliczony podatek od towarów i usług nie powiększa wartości środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej. A zatem kosztem takim jest tylko podatek, który nie mógł zostać odliczony zgodnie z przepisami, a nie podatek, którego podatnik nie odliczył, mimo że odliczyć go mógł.

Podatki które mogą stanowić koszty uzyskania przychodów

Jak już wspomniano wcześniej pewne zobowiązania podatkowe, o ile tylko można stwierdzić ich związek z osiągniętym przychodem, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Podatek od nieruchomości

Podatek od nieruchomości, co do zasady, może stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile został poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia ich źródła. Z uwagi na ogólny charakter powyższej przesłanki, konieczne dla adresata normy jest wykazanie istnienia związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem ich źródeł.

W interpretacjach prawa podatkowego najczęściej spotkać się można ze stanowiskiem, iż podatek od nieruchomości stanowi wydatek, który wynika z faktu posiadania przez podmiot prowadzący działalność gospodarczą nieruchomości i należy klasyfikować go jako element kosztów stałych, które podatnik jest obowiązany uiszczać w związku z posiadanym przez niego majątkiem (vide interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 17 sierpnia 2011r. (nr ITPB3/423-241/11/AW) czy Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 7 listopada 2011 r. (nr IPTPB1/415-135/11-2/AG).

W przypadku czasowego nieużywania nieruchomości organy skarbowe potwierdzają prawo podatników do zaliczenia w koszty podatkowe wydatków związanych z taką nieruchomością. W interpretacji indywidualnej z dnia 14 października 2011r. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi (nr IPTPB3/423-215/11-5/PM), wyjaśnił, że wydatki związane z nieruchomością w tym m.in. podatek od nieruchomości ponoszone w okresie kiedy nie są one wykorzystywane w działalności gospodarczej zostały poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przyszłych przychodów.

Celem jest bowiem utrzymanie nieruchomości w stanie niepogorszonym tak, aby mogły być wykorzystywane w celu osiągania przychodów w przyszłości.

Koszty z tytułu podatku od nieruchomości, jako związane z posiadanym majątkiem, należą do kategorii kosztów pośrednich, które, co do zasady, podlegają potrąceniu w dacie ich poniesienia. Za datę poniesienia kosztu uważa się moment ujęcia (zarachowania) kosztu w księgach rachunkowych na podstawie faktury (rachunku) albo innego dowodu w razie braku faktury (rachunku); wyjątek dotyczy tylko ujętych w księgach kosztów rezerw lub biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 22 ust. 5c i 5d oraz art. 15 ust. 4d i 4e ustawy o CIT). Należy zatem uznać, iż podatek od nieruchomości może być ujęty w kosztach podatkowych w momencie jego poniesienia.

Na marginesie sprawy można wspomnieć, iż do podatku od nieruchomości nie mają zastosowania przepisy o korekcie kosztów. Powyższe wprost wynika z odpowiedzi Ministra Finansów z dnia 27 marca 2013r. Resort stwierdził, że „zgodnie z art. 15b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z faktury (rachunku), a jeżeli nie istniał obowiązek wystawienia faktury (rachunku) - kwoty wynikającej z umowy albo innego dokumentu, i nieuregulowania tej kwoty w terminie 30 dni od daty upływu terminu płatności, podatnik jest obowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów o kwotę wynikającą z tych dokumentów. Należy zauważyć, że ustawodawca odwołał się do faktury (rachunku) jako podstawowego dokumentu określającego wysokość kwoty, o którą w razie jej nieuregulowania należy zmniejszyć koszty uzyskania przychodów. W związku z tym, nie można uznać, że wskazany przepis ma zastosowanie do podatku od nieruchomości, który w przypadku osób prawnych wynika z deklaracji na podatek od nieruchomości na dany rok złożonej przez podatnika. Za prawidłowością takiej interpretacji przemawia także cel uchwalonych przepisów, które miały zmierzać do likwidacji zatorów płatniczych. W uzasadnieniu do projektu ustawy wskazano że »w ramach obrotu gospodarczego powstają opóźnienia w regulowaniu zobowiązań między kontrahentami. Na tę sytuację nakładają się często skutki nieregulowania należności wynikających z rachunków i faktur dokumentujących poniesione wydatki, tworząc ,zatory płatnicze’.« Pomimo, że fragment ten dotyczył zmian dokonanych w zakresie podatku od towarów i usług, definiuje on niejako pojęcie »zatorów płatniczych« i pozostaje aktualny także na gruncie zmian dokonanych w ustawach o podatkach dochodowych. Przytoczony fragment wyraźnie wskazuje, że intencją ustawodawcy było ograniczenie zatorów płatniczych, które występują w relacjach między kontrahentami, a nie objęcie tą regulacją także płatności dokonywanych w relacjach podatnik - organ podatkowy".

Analizując zagadnienie podatku od nieruchomości jako kosztu uzyskania przychodów można się jeszcze zastanowić co w przypadku gdy podatnik ureguluje zaległy podatek od nieruchomości, już po zakończeniu roku podatkowego. W takim wypadku sam podatek będzie stanowił koszt podatkowy, natomiast odsetki za zwłokę z tytułu nieterminowych wpłat należności budżetowych nie będą kosztem uzyskania przychodów. W kwestii daty zaliczenia do kosztów podatkowych zaległego podatku od nieruchomości z wyjaśnień Ministerstwa Finansów wynika, iż w sytuacji gdy ten zaległy podatek od nieruchomości został faktycznie zapłacony w roku następnym, to jako koszt powinien być rozpoznany w tym następnym roku podatkowym

Podatek od środków transportowych

Jeżeli pojazdy od których podatnik jest zobowiązany opłacać podatek od środków transportowych są wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, przedsiębiorca wartość powyższego podatku może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu. Spełnia on bowiem ogólną definicję kosztu i nie znalazł się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodu. Dokumentem stanowiącym podstawę do obciążenia kosztów podatkiem od środków transportowych jest sporządzona przez podatnika deklaracja.

Podobnie jak w przypadku podatku od nieruchomości koszty związane z podatkiem od środków transportowych ujmuje się w kosztach podatkowych w dacie ich poniesienia. Również w stosunku do podatku od środków transportowych zastosowania nie znajdują przepisy o korekcie kosztów.

Podatek od czynności cywilnoprawnych

Opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wymienione w ustawie czynności cywilnoprawne np. umowy sprzedaży, pożyczki, darowizny, zamiany rzeczy i praw majątkowych, umowy spółki, umowy o zniesienie współwłasności.

Podatnik zaliczy do kosztów uzyskania przychodów podatek od czynności cywilnoprawnej, jeżeli czynność, której jest stroną, pozostaje w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą i może doprowadzić do uzyskania przychodów.

Co do zasady zapłacony podatek od czynności cywilnoprawnych może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów w dacie jego poniesienia. W pewnych jednak sytuacjach podatek od czynności cywilnoprawnych nie może zostać rozliczanym w dacie poniesienia. Dotyczy to nabycia składników majątku, które zakwalifikowane zostaną jako środki trwałe. Wartość początkową takiego składnika wyznacza cena nabycia, na którą poza kwotą zapłaconą zbywcy, składają się również wszystkie koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania. Stąd podatek od czynności cywilnoprawnych opłacony od transakcji zakupu środka trwałego stanowi element tej wartości i w konsekwencji podlega rozliczeniu w kosztach poprzez odpisy amortyzacyjne.

Istnieją również sytuacje w których podatek od czynności cywilnoprawnych nie może w ogóle zostać uznany za koszt uzyskania przychodów.

W wyroku NSA z dnia 6 lutego 2014r. (sygn. II FSK 1385/12) sąd orzekł, że nie można uznać za koszt uzyskania przychodu podatku od czynności cywilnoprawnych uiszczonego przez spółkę z tytułu wniesienia do niej wkładu niepieniężnego przez wspólnika. Przyczyną tego stanu rzeczy jest fakt, że na skutek wniesienia wkładu do spółki osobowej po stronie wnoszącego go wspólnika nie powstaje przychód a w konsekwencji nie jest możliwe uznanie, że z powyższą czynnością wiążą się koszty uzyskania przychodu.
Sąd podkreślił, że w przypadku wniesienia do spółki jawnej wkładu przez wspólnika ten ostatni nie otrzymuje udziału w majątku spółki. Przysługujący mu udział kapitałowy służy jedynie określeniu jego przyszłych praw, w tym prawa do udziału w zysku, który stanowić będzie jednak przychód opodatkowany z innego tytułu niż wniesienie wkładu do spółki.

Sąd wskazał, że inaczej jest w przypadku wniesienia wkładu na pokrycie udziału w spółce z o. o., gdzie umowa spółki musi określać ilość i wartość nominalną udziałów przyznanych w zamian za wkład rzeczowy. Wymogu takiego nie przewidziano w przypadku spółek osobowych, co oznacza, że wspólnik nie otrzymuje w zamian żadnych udziałów w kapitale spółki.

Podsumowując, wniesienie wkładu do spółki osobowej jest neutralne podatkowo. Z tej przyczyny, skoro z wniesieniem wkładu nie wiąże się powstanie przychodu, nie jest możliwe uznanie uiszczonego w związku z tą czynnością podatku od czynności cywilnoprawnych za koszt uzyskania przychodu.

Kolejna sytuacja dotyczy wydatków poniesionych przez spółkę akcyjną w związku z podwyższaniem jej kapitału. 24 stycznia 2011 r. została podjęta w tej sprawie uchwała 7 sędziów NSA (sygn. akt II FPS 6/10). Zdaniem NSA wydatki związane z emisją nowych akcji, bez których nie jest możliwe podwyższenie przez spółkę akcyjną kapitału zakładowego, nie są kosztami uzyskania przychodów, stosownie do reguł wyrażonych w art. 12 ust. 4 pkt 4 i art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Do tego rodzaju niezbędnych wydatków, które nie mogą być kosztami podatkowymi sędziowie NSA zaliczyli m.in. podatek od czynności cywilnoprawnych. NSA stwierdził m.in., że „(…) koszty ponoszone w celu utworzenia lub powiększenia kapitału zakładowego, funduszu udziałowego albo funduszu założycielskiego, albo funduszu statutowego w banku państwowym, albo funduszu organizacyjnego ubezpieczyciela, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 4 ustawy o CIT, a więc koszty poniesione na utworzenie lub powiększenie źródła przychodów, nie mogą być uznane za koszty podatkowe, chociażby pośrednio zorientowane na uzyskanie przychodów, gdyż inny jest cel ich poniesienia. Wpłaty na podwyższenie kapitału w drodze emisji akcji, o których mowa we wniosku o interpretację, nie są dla spółki przysporzeniem o charakterze trwałym i jako służące budowie źródła przychodów mają zasadniczo odmienny charakter od wydatków związanych z uzyskaniem przychodów (pośrednio czy bezpośrednio), względnie zmierzających do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.

Chybione jest w związku z tym rozumowanie, że przedmiotowe wydatki należy łączyć nie z przysporzeniami związanymi z utworzeniem lub powiększeniem kapitału zakładowego, lecz z przychodami, które dopiero zostaną uzyskane z działalności gospodarczej.
(...) kwalifikując określony wydatek jako koszt podatkowy, należy brać pod uwagę moment poniesienia wydatku, a nie moment osiągnięcia przychodów. Nieuprawnione jest łączenie w sposób pośredni wydatków powiązanych z przychodem nieopodatkowanym z osiągnięciem innych przychodów, o których mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o CIT”

Należności podatkowe zapłacone poza terytorium Polski

Rozliczając rocznym podatek dochodowy od osób prawnych podatnicy mogą odliczyć od podatku podatek zapłacony za granicą. Są to sytuacje, w której polski podatnik uzyskuje zagraniczne dochody, takie jak odsetki, dywidendy czy należności licencyjne. Tego rodzaju dochody podlegają z reguły opodatkowaniu u źródła według stawki podatku obowiązującej w kraju siedziby kontrahenta lub, przy spełnieniu określonych warunków, według stawki podatku przewidzianej w stosownej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania.

Uzyskane za granicą dochody, pomimo tego, iż są opodatkowane u źródła, podlegają opodatkowaniu także w Polsce, jeżeli podmiot je otrzymujący posiada w Polsce rezydencję podatkową, co wynika z zasady nieograniczonego obowiązku podatkowego. Powyższa zasada stanowi, że podatnik jest obowiązany do wykazania w kraju rezydencji wszystkich dochodów, bez względu na miejsce ich powstania. Aby uniknąć podwójnego opodatkowania tego samego dochodu przy rozliczaniu dochodów w kraju rezydencji, podatnik stosuje jedną z metod przewidzianych we właściwej umowie o unikaniu podwójnego opodatkowania, tj. metodę wyłączenia lub metodę zaliczenia podatku.