Ceny Transferowe: Organy podatkowe zbadają ekonomiczną zasadność transakcji

Artykuł autorstwa eksperta PKF (Katarzyna Zakrzewska, specjalista do spraw podatków w PKF) został opublikowany 16 października na portalu branżowym "Podatki.biz".

Spory dotyczące cen transferowych, które dotychczas trafiały na wokandę sądu administracyjnego, kończyły się zazwyczaj wyrokiem opartym na literalnej interpretacji przepisów podatkowych bądź przepisów o postępowaniach administracyjnych. Od pewnego czasu jednak organy podatkowe zaczęły przyglądać się ekonomicznej zasadności transakcji opierając się m.in. na analizie funkcjonalnej i rozkładzie ryzyk między podmiotami powiązanymi.

Jeden z niedawnych wyroków WSA z Warszawy z dnia 23 kwietnia 2015 r. (III SA/Wa 2017/14) pokazuje, iż podejście do cen transferowych reprezentowane zarówno przez organy kontrolne jak i sądy powoli się zmienia. W swoim orzeczeniu WSA zgadza się z organami administracji podatkowej, które kwestionują zasadność ponoszenia kosztów opłat licencyjnych przez polską spółkę na rzecz zagranicznej spółki powiązanej.

W wyniku prowadzonego postępowania kontrolnego Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej oszacował kontrolowanej spółce dodatkowy przychód. Organ uzasadnił wynik kontroli tym, że przedmiotem działalności Spółki było wykonywanie na zlecenie spółki powiązanej produkcji, powielania i pakowania płyt DVD. Zgodnie z zawartą umową podwykonawstwa powielania DVD jako wynagrodzenie za wykonane usługi spółka powiązana zobowiązana było zapłacić Spółce sumę wszystkich kosztów bezpośrednich i kosztów pośrednich oraz marżę w wysokości 6% sumy kosztów bezpośrednich i kosztów pośrednich.

Z uwagi na to, że spółka powiązana była jedynym zleceniodawcą polskiej spółki organ podatkowy uznał, że używanie znaku towarowego, za który polska Spółka płaciła opłaty licencyjne przy transakcjach z podmiotem powiązanym nie miało znaczenia dla otrzymywania zleceń, a ponoszona z tego tytułu opłata stanowi transfer zysku do podmiotu powiązanego i nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu kontrolowanego okresu.

Zdaniem organów, polska spółka, będąc producentem i dystrybutorem o ograniczonych ryzykach działającym na zlecenie spółki zagranicznej nie ma podstaw do ponoszenia kosztów opłat licencyjnych, gdyż nie ponosi ryzyk związanych z realizacją zamówień i licencja ta nie ma wpływu na otrzymywanie przez spółkę zleceń.

Dodatkowo, organy zauważyły, że „umowa będąca podstawą naliczenia kwestionowanych kosztów została zawarta po czterech latach od końca okresu, którego dotyczyła, co potwierdza stanowisko, że takie działania są nierynkowe, nie miałyby miejsca pomiędzy podmiotami niepowiązanymi, a zapłata opłaty licencyjnej stanowiła przeniesienie dochodu”.

Sąd podzielił stanowisko organów skarbowych i uznał, że powyższą transakcję należy traktować jako dystrybucję zysku, a nie płatność obciążającą dochód do opodatkowania. Zdaniem Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy potwierdza, że polska spółka działała na zlecenie zagranicznej spółki powiązanej. W związku z tym używanie znaku towarowego przy transakcjach z podmiotem powiązanym nie miało znaczenia dla otrzymywania zleceń. Organy słusznie więc uznały, że ponoszona z tego tytułu opłata stanowi transfer zysku do podmiotu powiązanego i nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu kontrolowanego okresu.
W tym miejscu wskazać należy, że opłaty licencyjne – co do zasady - stanowią kategorię wydatków zaliczanych do kosztów innych, niż koszty bezpośrednio związane z przychodami i w związku z tym podatnicy mają prawo do ich uwzględnienia w rozliczeniu za okres, w którym zostały poniesione. WSA zwrócił jednak uwagę na to, że w rozpatrywanej sprawie, jak wskazano w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, poniesione przez Spółkę wydatki nie zostały potraktowane jako opłata licencyjna, lecz stanowiły transfer zysku do podmiotu powiązanego. W związku z tym ww. wydatek nie może stanowić kosztu uzyskania przychodu. Dodatkowo Spółka w trakcie prowadzonego postępowania nie potrafiła wykazać w żaden sposób, że poniesione na rzecz spółki powiązanej opłaty licencyjne miały wpływ na uzyskanie przychodu w kontrolowanym okresie.

W przytoczonym orzeczeniu można zauważyć, że organy administracji podatkowej rozpatrzyły sprawę podatnika z perspektywy zasadności transakcji w oparciu o analizę funkcjonalną i rozkład ryzyk między podmiotami powiązanymi oraz z perspektywy rynkowości transakcji, czyli porównania jej do zachowań niezależnych podmiotów działających na rynku.

W naszej ocenie racjonalność ekonomiczna i biznesowa transakcji, w szczególności z perspektywy podmiotów niepowiązanych, będzie coraz bardziej szczegółowo weryfikowana przez kontrole skarbowe. W świetle powyższych warto zastanowić się i opracować odpowiednie uzasadnienie dla ponoszonych kosztów w związku z zakupem w szczególności usług niematerialnych od podmiotów powiązanych.